Interwencja kryzysowa i terapia
W poprzednich tekstach (wpisach) przybliżyliśmy koncepcję profilaktyki zdrowia psychicznego oraz opisaliśmy symptomy, które mogą wskazywać na potrzebę interwencji, zadbania o nasz dobrostan psychiczny. W dzisiejszym wpisie zajmiemy się pojęciem interwencji kryzysowej oraz psychoterapii opisując czym charakteryzują się te dwa procesy oraz kiedy i w kontekście jakich trudności potrzebujemy skorzystać z pomocy psychoterapeuty lub interwenta kryzysowego.
INTERWENCJA KRYZYSOWA
Na co dzień zmagamy się z różnego rodzaju kryzysami, np. śmierć bliskiej osoby, klęska żywiołowa, wypadek komunikacyjny lub kryzysy rozwojowe np. związane z dojrzewaniem, zmianą sytuacji rodzinnej. Znamy różne definicje kryzysu. Jedna z nich mówi, że kryzys to stan spostrzegania jakiegoś zdarzenia lub sytuacji jako niemożliwych do wytrzymania trudności, przekraczających możliwości osoby lub jej mechanizmy radzenia sobie. Każdy z nas ma pewne własne zasoby, kompetencje, zależne od wieku, sytuacji życiowej, stanu zdrowia itp., które pomagają nam radzić sobie z różnego rodzaju kryzysami. Jeśli nasze własne zasoby okazują się niewystarczające, wtedy warto skorzystać z pomocy profesjonalisty. Może to być psycholog, psychoterapeuta lub inna osoba która posiada wiedzę oraz doświadczenie w prowadzeniu interwencji kryzysowej. Podstawowym celem interwencji kryzysowej jest złagodzenie objawów reakcji kryzysowej; przywrócenie równowagi psychicznej; zapobieganie przejściu ostrego kryzysu w stan chroniczny; przywrócenie umiejętności samodzielnego radzenia sobie.
Najczęściej pomocą w obszarze interwencji kryzysowej zajmują się Ośrodki Interwencji Kryzysowej których obowiązek prowadzenia ma każdy powiat lub organizacje pozarządowe wyspecjalizowane w tym obszarze pomagania.
TERAPIA
W literaturze przedmiotu, ale także coraz częściej w powszechnym dyskursie społecznym możemy spotkać się z przeróżnymi definicjami psychoterapii. Na potrzeby niniejszego tekstu w oparciu o doświadczenia własne przyjmiemy, że psychoterapia to bezpośrednie oddziaływanie terapeuty na pacjenta lub pacjentów, które ma na celu usunięcie choroby lub dolegliwości z którymi zgłasza się pacjent, poprzez odziaływania psychiczne. Jednym z głównych czynników leczących w procesie terapii jest relacja pacjent-terapeuta. Możemy wyróżnić różne formy psychoterapii: indywidualna, grupowa, rodzinna, pary. Najczęściej do psychoterapeuty zgłaszamy się z dolegliwościami już nazwanymi przez innych specjalistów np. przez lekarza psychiatrę: depresja, stany lękowe, fobie, zaburzenia odżywiania, zaburzenia osobowości itp. Do psychoterapeuty zgłaszamy się również jako do osoby pierwszego wyboru w sytuacjach subiektywnie odczuwanego złego samopoczucia psychicznego, kryzysach relacyjnych, niemożności tworzenia satysfakcjonujących związków, trudności wychowawczych itp.
Pomoc terapeutyczną najczęściej możemy odnaleźć w Poradniach Zdrowia Psychicznego lub Poradniach psychologiczno – psychoterapeutycznych lub w prywatnych gabinetach.
Ważne aby pamiętać, że przedłużający się kryzys którego nie jesteśmy w stanie sami rozwiązać a nie mamy pomocy w otoczeniu wart jest zaopiekowania przez specjalistę. Podobnie w sytuacji trudności emocjonalnych lub związanych z relacjami, z którymi mamy poczucie że sami sobie nie poradzimy – należy skonsultować z psychoterapeutą. Nie każda konsultacja czy spotkanie z interwentem kryzysowym będzie kończyć się długą pracą – czasami wystarczy jedno lub dwa spotkania które pomogą obrać odpowiednią ścieżkę dalszego postępowania.